A Sabia ten un deseño único que lle confire as seguintes características:
- Moeda dixital de uso sinxelo dende teléfonos móviles e ordenador cun valor aproximado de referencia 1:1 co euro.
- Unha moeda propia para a cidade de Compostela que representa un compromiso co consumo local que potencie o pequeno e mediano comercio e o autoemprego.
- Unha ferramenta que circula moito máis entre nós aumentando os ingresos de todas nun ciclo virtuoso.
- Favorece o aproveitamento dos recursos locais e o potencial productivo da cidade e permite premiar as actividades económicas máis beneficiosas para o medio ambiente.
- Mercado online onde dar a coñecer ofertas de bens e servizos e contactar directamente coa tenda ou a persoa que os ofrece.
- Mapa para consultar as tendas e negocios que aceptan a a moeda.
- Pódese crear nova moeda sempre que aumente o noso compromiso como comunidade (que depende das nosas posibilidades) de aceptala, co obxetivo primordial de manter un valor estable.
- Consérvase o poder adquisitivo no tempo polo que se pode aforrar e se facilita evitar un consumo innecesario. O risco que se asume é que o seu valor diminúa se por algún motivo diminúe moito a capacidade ou a vontade de aceptala, e con ela os seus posibles usos.
- Como apenas cambia de valor non se presta á especulación.
- Pódese premiar o risco que se asume ao aceptala ao principio, mentres non ten demasiada aceptación e costa máis gastala.
- Pódese mercar a cambio de euros, que pasan a un fondo de reserva que se utilizará inicialmente para minimizar os riscos asociados a aceptar moeda e nun futuro potenciar as actividades humanas que xeren máis valor para a comunidade.
- Uso libre e inscripción aberta a tódalas persoas e comercios que desexen unir forzas con esta ferramenta.
- Os valores do proxecto fanse patentes a través da precisa asignación que se faga da moeda de nova creación e da utilización do fondo en euros, premiando ás usuarias que aportan máis valor á nosa moeda e á nosa cidade, que se decide mediante democracia directa na asamblea mensual ou trimestral.
- As mínimas tarefas esencias para o proxecto como a administración da rede segundo os criterios da asamblea pódense delegar de antemán. Calquera pode propoñer novas tarefas na asamblea e formar un equipo de voluntarias. Calquera aportación ou traballo realizado pódese poñer en valor na asamblea para ser (ou non) remunerado con moeda de nova creación.
¿Que riscos se asumen aceptando a moeda?
Hai varias cousas que poden sair mal pero todas repercuten nun factor común: Que a moeda deixe de usarse e polo tanto non sirva para mercar nada. Isto pode suceder por moitos motivos que teñen que ver cunha perda da confianza no proxecto (comunidade, deseño ou tecnoloxía):
- Empezase a utilizar para fins que desagradan a meirande parte das usuarias que a empezan a ver con malos ollos e a deixan de aceptar.
- A asamblea toma malas decisións á hora de crear nova moeda, por exemplo creando demasiada e polo tanto diminuindo o seu valor por debaixo do valor estable, deteriorando a imaxe da moeda e traicionando a promesa de axustar a creación monetaria a este obxetivo.
- Por acción mediática de grupos contrarios ao proxecto a meirande parte da cidade considera que a moeda é un experimento perxudicial e decide non utilizala, polo que o potencial de crecemento do seu uso se estanca e os beneficios non son suficientes como para ser apreciados polas participantes, que acaban deixando de complicarse a vida para tan pouco cousa, a excepción de catro ou cinco convencidas.
- A plataforma de software libre que utilizamos, Cyclos 4, e a empresa que a sustenta empezan a fallar ou desaparecen por algun motivo axeno a nós. Podemos manter os balances das contas noutro sistema informático pero a percepción da xente é que a moeda é un activo inseguro e prefiren non acumulala, co cal o compromiso de aceptala diminúe provocando unha baixada no valor que se percibe dela por falta de usos, incumprindo así o obxetivo de manter un valor estable e precipitando o seu abandono.
Estes son algúns exemplos. Como vedes, o risco o asumen as persoas que teñen a moeda nas suas contas sen utilizar. Ademáis canto menor é o número de usuarias máis fráxil é o sistema. É inevitable que en certos momentos o compromiso de aceptala diminua polo que se fai importante ter un fondo de reserva en euros que permita cambiar parte das moedas en circulación de volta por euros permitindo manter o valor estable. Cunha comunidade ampla de usuarias estes riscos diminuen considerablemente por iso é importante recoñecer de antemán e públicamente ás usuarias pioneiras que comezan a aceptar a moeda cando ninguén máis o fai. Este esforzo extra debe ser recompensado con garantías da maneira que decida a asamblea.
Un punto clave para o éxito: Medrar
Como vedes as cousas non van tan ben cando pouca xente utiliza a moeda e sobre todo cando cada vez menos xente a utiliza. Por iso é tan importante asegurarse de que a expansión da moeda ocurre de forma sinxela e sen fricción. Para iso debemos destacar certos aspectos clave:
- Facer unha labor divulgativa sobre os riscos e os beneficios que ten utilizar a moeda, favorecendo que a xente faga un uso consciente. Non esaxerar os posibles beneficios e expoñer claramente os riscos. Dar pautas de uso responsable para evitar que alguen acumule máis moeda da que está disposta a perder se o proxecto fracasase.
- Permitir que quen queira comprometer os seus euros ao consumo local poida facelo mercandonos moeda, creando así un fondo de reserva en euros. Este fondo utilízase para que alguén que precise desfacerse de moeda e non atope onde gastalo satisfactoriamente, ou alguén que queira saír do proxecto, poida cambiar a súa moeda por euros, reducindo a cantidade de moeda en circulación pero tamén a cantidade de euros que as respaldan. Moitas tendas teñen pouca ou ningúnha marxe para prescindir de aceptar euros, non deixemos que se queden fóra, se cadra nalgún momento poden comezar a utilizar a nosa moeda para pagar parte dos salarios ou abastecerse con algún proveedor que tamén a acepte.
- Recoñecer de antemán o gran valor de tomar a iniciativa e arriscarse a aceptar a moeda cando todavía non se sabe onde gastala e establecer unha maneira clara mediante a cal garantizar que este esforzo esencial para arrancar o proxecto sexa xustamente recompensado.
- Permitir que calquera faga parte da labor de difusión á súa maneira, introducindo a novas tendas e persoas á nosa moeda e recoñecendo este esforzo (se cadra facer un ranking público coas persoas que máis xente introduciron na moeda) non só con visibilidade se non tamén incentivalo con moeda de nova creación. Dar a coñecer o proxecto e explicar o seu funcionamento ten un valor tremendo para todas as usuarias, que verán cada vez máis opcións para usar a súa moeda.
- Compartir a maior parte da moeda recén creada con quen contribuiu o valor que o fixo posible. Se unha tenda con grande demanda se compromete a aceptar moita moeda é lóxico que reciba unha axuda que recoñeza o gran valor que aporta á toda a comunidade. Este tipo de prácticas que leva a cabo a asamblea establecen un precedente que avala o bó xuízo da mesma á hora de compartir o valor que ten cada aportación ao proxecto (neste caso comprometerse a aceptar X da nosa moeda). Estes compromisos poden facerse públicos e actualizarse de cando en vez para dar conta do respaldo da comunidade.
A asamblea
Se seguiches a explicación ata aquí daraste conta de que a asamblea é fundamental para materializar os valores que comparten as participantes do proxecto. Xa que a adhesión e utilización da moeda son libres a asamblea ten que exercer de forza complementaria aos equilibrios do mercado (ley da oferta e a demanda e esas cousas). Os inetereses colectivos e as necesidades da comunidade e do medio ambiente contan co bo xuízo da asamblea para facerse realidade, así como a necesidade de cadrar (na medida do posible) a obtención da nosa moeda coa aportación de valor real, e non mediante formas fraudulentas, nas que non se aporta nada de valor ao colectivo e só se benefician algúns individuos.
A asamblea debe ser o espazo onde poñer en valor diferentes formas de valor que as participantes aportan ao proxecto así como determinar a óptima asignación dos recursos comúns. Un delicado equilibrio entre coidar a quenes crean o valor mediante o seu traballo e compromisos e maximizar un impacto positivo no ambiente e coidar da xente que non está nas mesmas condicións de traballar (nenos, anciáns e outros colectivos).
Para isto a asamblea conta cos seguintes métodos de actuación:
- Determinar o estado da rede e crear moeda en sintonía co valor crecente que emana da cooperación de todas as usuarias da rede.
- Asignar esta moeda recén creada (sempre que a comunidade siga medrando) con sensibilidade por todas as formas de valor antes mencionadas.
- Xerar incentivos e garantías que favorezan o crecemento da comunidade e cumprir cos compromisos e valores iniciais do proxecto, comprometendo decisións futuras a fins concretos.
- Poder de veto do mercado online de productos e servizos que xeren excesiva controversia debido ao seu impacto negativo, social ou ecolóxico, que poidan deteriorar a imaxe do proxecto.
- Determinar as condicións para o cambio en euros (equivalente ou con perda de valor) e elexir a que usuarias e tendas se lle ofrece esta posibilidade, expresando así a súa preferencia por determinadas actividades económicas fronte a outras.
- Decidir que cantidade de euros manter no fondo e que gastos facer fronte con este fondo a maiores de utilizalos para retirar moeda da circulación.
- Introducir o uso de novas dinámicas, técnicas e ferramentas dixitais, ou cambiar as existentes, para facilitar o bó funcionamento do ecosistema vertebrado pola nosa moeda.
Mentres a comunidade da moeda non sexa demasiado grande unha asamblea presencial é unha boa forma de controlar entre todos o que está pasando e tomar boas decisións pero a medida que o proxecto medre isto pode deixar de ser así. Requírense certos cambios, non só na forma en que se toman as decisións.
Folla de ruta cara o longo prazo
Moitas das medidas que son imprescindibles ao comezo da expansión da moeda na cidade deixan de ter sentido cando a comunidade que utiliza a nosa moeda é suficientemente grande e atractiva de por sí. Faise preciso ir adiantando algúns cambios que serán necesarios a medida que o proxecto madure para que non collan a ninguén desprevenido:
- Nun inicio faise importantísimo compartir coas usuarias a meirande parte do valore que aportan ao proxecto con aceptar a moeda a cambio do que teñan que ofrecer. Se ao principio soamente por entrar e demostrar o teu compromiso de aceptar a moeda se che pode asignar parte da moeda que contribuiches a crear ao final isto non terá tanto sentido. Evidentemente é moito máis valioso comezar a aceptar a moeda cando pouca xente o fai que cando utilizala sexa tan sinxelo coma utilizar hoxe os euros. Nun futuro no que a propia rede aporte beneficios inmediatos a quen decide unirse o valor que se aporta á rede debe ser dirixido cara fins rexenerativos que teñan en consideración necesidades colectivas, máis que individuais.
- A medida que aumentan as posibilidades de uso da moeda faise menos probable que se teña que recurrir ao cambio a euros nun momento dado por parte de quen aceptou máis da que pode asumir polo que a porcentaxe de euros do fondo de reserva con respecto a cantidade total de moeda local en circulación pode ser menor. Esto abre a posibilidade de que en algún momento o éxito do proxecto permita asignar estes euros cara fins desexables, segundo criterio da asamblea nese momento.
- Adoptar o uso de novas ferramentas dixitais ou sistemas de toma de decisións colectiva para manter unha alta representatividade, xa que a democracia directa ten a limitación de que comeza a fallar a certa escala.
- Pode ser que chegue o momento de introducir algún tipo de incentivo negativo á utilización da nosa moeda, similar ao pago de impostos, cando utilizar a nosa moeda sexa moi beneficios de por sí. Desta maneira abandonamos a necesidade de seguir medrando para ter recursos comúns cos que materializar uns valores, xa que proveñen básicamente da creación monetaria. Mediante algunha forma de impostos directos e indirectos por participar na rede podemos seguir redistribuindo recursos comúns cara fins desexados que minimicen as dinámicas negativas naturais da economía de mercado, conservando as positivas.
Os beneficios de utilizar a moeda
A pesar do inconveniente claro que ten fronte a moedas como o euro (existen menos opcións onde utilizala) unha moeda local con este deseño ten o potencial de crear grandes beneficios na nosa cidade. Unha usuaria da moeda pode experimentar os seguintes:
- A moeda esíxete comezar a ofrecer productos e servizos polo que terás que recoñecer todo o que podes aportar á túa comunidade. Todas temos algo que aportar, algo que saibamos facer polos demáis ou recursos inmobilizados que poden ser de máis utilidade para outras persoas. É hora de poñerse en valor a unha mesma.
- Se tes unha tenda ou unha pequena empresa podes poñerte a funcionar ao 100% de capacidade, utilizando todo o potencial que permanece infrautilizado por falta de clientela. Coa moeda local verás como aumenta a túa facturación ao tempo que chegas a novos clientes.
- Se te apetecía moito baixar máis a tomar algo, darte algún caprichiño de vez en cando ou facer un consumo máis consciente utilizar a moeda será de gran axuda. Unha moeda que circula localmente permite que cada vez que a gastas sexa probable que acabe volvendo a ti co cal traballas máis pero recibes moito a acambio do teu redor.
- Podes participar activamente na asamblea que goberna a túa moeda co cal tes voz e voto e podes facer que os teus valores, a túa forma de ver o mundo, conte. Se cadra o proxecto recoñece moito do valioso traballo que estás a facer pola túa contorna e recibes algunha que outra axuda para seguir apostando polo colectivo.
- Os teus vínculos co que te rodea mellorarán xa que utilizar a mesma moeda é unha forma de apostar pola cooperación e o apoio mútuo. A túa sensación de pertenza ao teu barrio, ao teu pobo ou á túa cidade vense reforzados cando tedes unha ferramenta tan boa para contribuír e decidir colectivamente que valores queredes facer realidade.
